Cambridge, Corpus Christi College, MS 181: William of Jumièges OSB, Gesta Normannorum ducum. Robert de Torigni OSB, Chronica. Iohannes de Plano Carpini, Historia Mongolorum. Willelmus de Rubruk OFM, Itinerarium ad partes orientales
Description
Abstract/Contents
- Summary
- CCCC MS 181, copied in the early fourteenth century, contains the Gesta Normannorum ducum compiled by William of Jumièges OSB (d. 1087?), Orderic Vitalis OSB (1075-c.1143) and Robert de Torigni OSB (d. 1186), Torigni's distinct Chronicon for the years 1137 onwards, continued by a later author to 1259, as well as a number of shorter texts of continental, particularly Norman and French, history. This codex also contains two well-known pieces of medieval travel literature about the far east, Willelmus de Rubruk OFM (fl. 1248-57) Itinerarium ad partes orientales and Iohannes de Plano Carpini (c. 1182-c. 1252) Historia mongolorum quos nos tartaros appellamus. A shelf mark indicates that this volume is one of two in Parker's collection that can be shown to have once been in the library of the Benedictine Abbey of St Mary's, York (the other being CCCC MS 309). How this manuscript came into Parker's possession is not known.
- Contents
- Gesta Normannorum ducum, with a continuation 1070-1135 by Robert de Torigni OSB -- Historia breuis Angliae a morte Gulielmi I. ad annum 1239 -- Vita Caroli regis Francorum et imperatoris Romanorum -- Historia Franciae ab Antenore ad annum 1137 -- La pes et lordenance fete entre excellenz princes Loys roi de France et Henri roi d'Engleterre -- Bulla Gregorii papae contra Simonem et Guidonem de Monteforti occisores cum eorum excusationibus et condemnatione -- Bulla Ioannis papae data A. D. 1326, pro pace concilianda inter reges Franciae et Angliae -- Historia mongolorum quos nos tartaros appellamus -- Itinerarium ad partes orientales
Bibliographic information
- M.R. James Date
- xiv (first half)
- Downloadable James Catalogue Record
- https://stacks.stanford.edu/file/druid:gd588jk0469/MS_181.pdf
- Superseded Interim Catalogue Record
- https://stacks.stanford.edu/file/druid:hd087yr5152/181.pdf
- Contains
-
- William of Jumièges OSB, Gesta Normannorum ducum, with a continuation 1070-1135 by Robert de Torigni OSB. 1-206
- Nasmith
- Gulielmi Gemiticensis de ducibus Normannorum cum continuatione incerti autoris ad annum 1271, lib. ix. 1-206
- Author
- William of Jumièges OSB
- Robert de Torigni OSB
- Rubric
- (1) De castitate Rollonis et quomodo reduxit corpus beati audoeni etc.
- Incipit
- (1) Quante humilitatis Rollo fuit
- Rubric
- (2) Quoddam miraculum in tempore Rollonis
- Incipit
- (2) Quidam uero aliud dicitur eidem comiti accidisse
- Note
- (Knight rides on the Seine. Prophecy)
- Incipit
- (3) Similiter rex francie facit fidelitatem<br />(3) De Ricardo filio primi ricardi dicitur quod fuerit pater patrie
- Explicit
- (5) manerium quod ipse illis pro anima sua dabat
- Note
- These anecdotes are in the edition of William of Jumièges by Duchesne, under the title of Additamenta ad Hist. Normannorum p. 315
- Rubric
- (5) Incipit Epistola Willelmi Gemeticensis ad Willelmi ortodoxorum Anglorum regem in Norman. ducum gestis
- Incipit
- (5) Pio uictorioso atque ortodoxo
- Explicit
- (6) uictoriose acque orthodoxe
- Rubric
- (6) Explicit epistola etc.<br />(6) Capitula libri primi
- Incipit
- (6) Ex quo francorum resumptis uiribus
- Note
- (13) Liber II<br />(30) Liber III<br />(37) Liber IV<br />(51) Liber V<br />(62) Liber VI<br />(76) Liber VII<br />(112) Liber VIII (gesta Henrici by Robert de Torigni)<br />The capitula of liber VIII are 43, but they do not agree with the divisions of the text. Thus no. 34 of the Capitula corresponds to ch. xxx of the text<br />C. xv ends imperfectly p. 126
- Explicit
- (126) Occiso autem illo almalrico Rodulfus de toneio
- Note
- pp. 127-130 are blank<br />(131) The text is resumed in c. xxi
- Incipit
- (131) cateruis more pugnantium necnon et equitibus
- Note
- This gap occurs in all known copies, which are derived from the Leyden MS. 20, formerly at Bec<br />(139) C. xxx ends
- Explicit
- (139) gaudia misericorditer tribuat qui cum patre etc. - secula seculorum. Amen
- Rubric
- (140) Explicit liber gestorum ducum normannie continens res gestas primi henrici regis anglorum et ducis normannorum epyth. (i.e. epythaphium)
- Note
- (140) Quod modicum prestent quod opes magnum nichil extent<br />(140) Henricus pridem. tunc terror. nunc cinis idem<br />Without title, continuation
- Incipit
- (140) De filiabus primi Willelmi regis anglorum sororibus incliti regis henrici etc.
- Note
- (= 35 of capitula to lib. VIII)<br />The capitula take us down to p. 147 of text
- Explicit
- (147) Thebaldus electus beccensis ecclesie benedictus est abbas apud Rothomagum anno domino hugone archiepiscopo
- Note
- (Delisle, Rob. de Torigni I 208)<br />Text continues
- Rubric
- (147) mcxxxix
- Incipit
- (147) Stephanus rex anglorum in natali obsedit bedefort
- Note
- Down to the year 1169 (et multi in ea perierunt): this forms part of the chronicle of Robert de Torigni<br />Change of ink occurs on p. 188 and on pp. 189-190 change of hand, though the character of the script is the same<br />Ends (1272)
- Explicit
- (206) a ciuitatibus et castellis normannie receptus est
- Note
- Edited by Duchesne (pp. 1003-1014) from MS. Bib. Nat. 14663 latin, also in the Recueil des historiens des Gaules et de la France XII 788, XVIII 345, XXIII 213. It begins in 1169: Fundata est abbatia de Wallomonte.
- Historia breuis Angliae a morte Gulielmi I. ad annum 1239. 207-216
- Nasmith
- Historia brevis Angliae a morte Gulielmi I. ad annum 1239. 207-216
- Note
- (207) No title
- Rubric
- (207) Mo. lxxxo. vijo.
- Incipit
- (207) Obiit Guillelmus rex anglorum et dux normannie qui angliam
- Note
- Ends (1239)
- Explicit
- (215) Eodem anno natus fuit edoardus filius h. regis anglie
- Note
- (216) blank<br />Hardy III 74. Edited, from 1210, in the Recueil des historiens des Gaules et de la France XVIII 343 from the Paris MS. 14663
- Einhard, Vita Caroli regis Francorum et imperatoris Romanorum. 217-236
- Nasmith
- Vita et conversatio excellentissimi principis D. Karoli magni quondam imperatoris et regis Franciae. 217-236
- Author
- Einhard
- Rubric
- (217) Hic incipit uita et conuersatio etc.
- Note
- The Life by Eginhard without Walafrid's Prologue
- Incipit
- (217) Uitam et conuersationem et ex parte non modica res gesta(s) domini et nutritoris mei Karoli
- Note
- Ends after the will
- Explicit
- (236) Hec omnia filius eius hludouicus ... summa deuotione adimplere curauit
- Historia Franciae ab Antenore ad annum 1137. 236-261
- Nasmith
- Historia Franciae ab Antenore ad annum 1137. 236-261
- Note
- No title: known as the Abrege des gestes des Rois de France
- Incipit
- (236) Antenor et alii profugi ab excidio troie
- Explicit
- (261) successit ei ludouicus iunior rex francorum et dux acquitanorum anno ab incarnacione domini mo. co. xxxo. vijo
- Note
- Edited by Waitz in MGH. Scriptores IX 395-406
- La pes et lordenance fete entre excellenz princes Loys roi de France et Henri roi d'Engleterre. 262-265
- Nasmith
- La pes et lordenance fete entre excellenz princes Loys roi de France et Henri roi d'Engleterre. 262-265
- Incipit
- (262) Henris par la grace de dieu
- Explicit
- (264) lan de lincarnacion nostre seignor m. cc. cinquante nouieme et mois de septembre
- Bulla Gregorii papae contra Simonem et Guidonem de Monteforti occisores cum eorum excusationibus et condemnatione. 264-277
- Nasmith
- Bulla Gregorii papae de morte Henrici de Alemannia filii Ricardi imperatoris electi contra Simonem et Guidonem de Monteforti occisores cum eorum excusationibus et condemnatione. 264-277
- Note
- The title of 6 follows item 5, but half a page is blank, and the text of 6 begins on p. 265<br />Title
- Rubric
- (264) Citatio contra (guid)onemerased de monteforti facta a gregorio papa X
- Incipit
- (265) Gregorius etc. ad certitudinem presencium et memoriam futurorum. quondam henrici de alemannia etc.
- Explicit
- (266) Kalends marcii anno primo
- Note
- (1273). Potthast no. 20682
- Rubric
- (266) Excusationes (erasure) de monteforti directe ad gregiam papam X
- Incipit
- (266) Querela patris de se
- Explicit
- (268) ad iustum iudicium subeundum
- Rubric
- (268) Responsiones ad excusationes guidonis de monteforti et condempnatio ipsius
- Incipit
- (268) Ad perpetuam rei memoriam nephandum scelus
- Note
- (275) (Orvieto, kalends Aprilis anno secundo) Potthast no. 20712<br />(276) Paragraphs (on which see Delisle Melanges, pp. 193, 4)
- Incipit
- (276) Clodoneus (so) primus rex francorum xxx annis regnauit
- Explicit
- (276) ludouicus filius eiusdem ludouici xlvii annis
- Note
- (Partly in French)<br />On the Electors
- Incipit
- (276) Tres otones per successionem generis
- Explicit
- (276) Hii statuunt dominum cunctis per secula summum. Germanica continet alemannicos...ad hungariae sunt limites imperii et usque clauoniae
- Incipit
- (276) Conueniunt autem dicti electores
- Note
- Story of Charlemagne and a fairy (Gaston Paris, Hist. poetique de Charlemagne, p. 384)<br />(277) Poem, in twelve quatrains, by a Welshman<br />(277) Trucidate(-re) saxones soliti cambrensesAd cognates britones et cornubiensesRequiraunt ut veniant per accutos ensesAd debellandos inimicos saxonienses... Hoc arthuri patruus uelit impetrareSanctus dauiWright reads [qui]dam: but clearly his MS. must have agreed with ours maximus anglum ultra mareScimus festum marti(i)s kalendis instareAd natale solum britones studeat reuocare...Istis suis finibus contigit regnareIllis duces presides reges triumphareQuibus nullo merito se possint equareEst quam regnare longe plus induperare<br />This is the last stanza written<br />Ed. from a Leyden MS. (see post) by T. Wright, Political Songs of England, p. 56
- Bulla Ioannis papae data A. D. 1326, pro pace concilianda inter reges Franciae et Angliae. 278-278
- Nasmith
- Bulla Ioannis papae data A. D. 1326, pro pace concilianda inter reges Franciae et Angliae. 278-278
- Note
- (278) In another hand
- Iohannes de Plano Carpini, Historia mongolorum quos nos tartaros appellamus. 279-321
- Nasmith
- Iohannis de Plano-carpini ordinis fratrum minorum A. S. in partibus orient, nuncii historia Mongalorum quos nos Tartaros appellamus. 279-321
- Author
- Iohannes de Plano Carpini
- Rubric
- (279) Incipit ystoria mongalorum quos nos tartaros appellamus
- Incipit
- (279) Omnibus fidelibus ad quos presens scriptura peruenerit fr. Johannes de plano carpini
- Rubric
- (279) Explicit salutatio. incipit prologus
- Incipit
- (279) Cum ex mandate sedis apostolice
- Explicit
- (279) ab aliis infametur
- Incipit
- (279) Uolentes igitur facta scribere
- Explicit
- (321) siue perfectius illa que nondum erant completa
- Rubric
- (321) Explicit historia mongalorum quos nos tartaros appellamus
- Note
- Edited by D'Avezac, 1839
- Willelmus de Rubruk OFM, Itinerarium ad partes orientales. 321-400
- Nasmith
- Itinerarium Willelmi de Rubruc ad partes orientales. 321-400
- Author
- Willelmus de Rubruk OFM
- Note
- Modern (xvi) title
- Incipit
- (321) Excellentissimo domino ... ludovico dei gracia regi francorum illustri frater Willelmus de rubruc
- Explicit
- (398) Immo plures interpretes et copiosas expensas
- Note
- Ed. by D'Avezac, 1839. Also in MS 66. 10, MS 407. 2<br />Extract from Ethicus' Cosmography
- Incipit
- (398) Ut ait ethicus ph'icus gens stultissima est inter alias gentes
- Explicit
- (399) alexander caspias portas muniuit
- Note
- Lower part of leaf (probably blank) cut off
- Incipit
- (400) Martinus (IV: to the Friars minor) Dilectis filiis ad fructus uberes quos in agro dominico
- Explicit
- 4. Ides Januarii anno primo
- Note
- (1282. Potthast no. 21837)
- William of Jumièges OSB, Gesta Normannorum ducum, with a continuation 1070-1135 by Robert de Torigni OSB. 1-206
- TJames
- 61
- Stanley
- E. 8
- Repository
- UK, Cambridge, Corpus Christi College, Parker Library
- Location
- MS 181
Access conditions
- Use and reproduction:
- Images courtesy of The Parker Library, Corpus Christi College, Cambridge. Licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License. For higher resolution images suitable for scholarly or commercial publication, either in print or in an electronic format, please contact the Parker Library directly at parker-library@corpus.cam.ac.uk
- License:
- This work is licensed under a Creative Commons Attribution-Noncommercial 3.0 Unported License